Integracja Sensoryczna – Lublin
Zmysły nie są oddzielnymi kanałami informacyjnymi. One wszystkie ze sobą współpracują, dając obraz otaczającego świata. Dzięki tej wspólnej pracy wiemy kim jesteśmy, gdzie jesteśmy i wiemy, co dzieje się wokół nas. Wiemy również, jak na to wszystko reagować.
Niezborność ruchów, impulsywność, napady złości, wszystkie te objawy mogą u małych dzieci wskazywać na problemy sensoryczne. Zaburzenia integracji sensorycznej wynikają z nieprawidłowego przetwarzania informacji otrzymywanych przez mózg od systemów sensorycznych. Te systemy są odpowiedzialne za wykrywanie temperatury, bólu, zapachów, dźwięków, położenia i ruchów ciała. Mózg tak przetwarza informacje, aby dziecko miało obraz o otoczeniu i potrafiło odpowiednio zareagować na to, co się wokół niego dzieje. Integracja sensoryczna to związek między funkcjonowaniem mózgu a zachowaniem.
Proces integracji sensorycznej zaczyna się przed porodem i trwa przez całe życie. U większości dzieci procesy integracji sensorycznej odbywają się automatycznie. Zdobywanie nowych umiejętności przychodzi wtedy bez większego wysiłku. Niektóre dzieci muszą jednak poświecić dużo uwagi i włożyć sporo pracy, a efekt ich pracy mimo to jest mniejszy. Zaburzenia integracji sensorycznej mają wpływ na problemy w nauce, zachowaniu, zdobywaniu umiejętności ruchowych.
Jakie są oznaki zaburzeń integracji sensorycznej?
Oto niektóre oznaki zaburzeń integracji sensorycznej:
- nadwrażliwość na dotyk, ruch, dźwięk, zapach – osoby z zaburzeniami integracji sensorycznej mogą reagować nadmiernie na różne bodźce sensoryczne; dotyk, dźwięki, ruch czy zapachy, które inni mogą tolerować, a u osób z zaburzeniami SI mogą wywoływać stres, niepokój lub nadmierną drażliwość;
- tendencja do łatwego rozpraszania się – osoby z zaburzeniami integracji sensorycznej mogą mieć trudności w koncentracji i skupieniu uwagi; zmienne bodźce sensoryczne w otoczeniu mogą sprawiać, że łatwo rozpraszają się, co może wpływać na ich wydajność i funkcjonowanie w codziennym życiu;
- wysoki lub bardzo niski poziom aktywności – zaburzenia integracji sensorycznej mogą objawiać się poprzez nadmierne pobudzenie lub przeciwnie, wycofanie;
- niezręczność, opóźnienia w rozwoju ruchowym – dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej często wykazują opóźnienia w rozwoju ruchowym; mogą mieć trudności w utrzymaniu równowagi, koordynacji ruchów i wykonywaniu precyzyjnych ruchów rąk;
- opóźnienia mowy – zaburzenia integracji sensorycznej mogą wpływać na rozwijanie umiejętności komunikacyjnych; dzieci mogą doświadczać opóźnień w mowie, co wpływa na ich zdolność do wyrażania się werbalnie;
- problemy w nauce – zaburzenia integracji sensorycznej mogą mieć negatywny wpływ na zdolności uczenia się; osoby z tymi zaburzeniami mogą mieć trudności w nauce, zwłaszcza w zakresie czytania, pisania, nauk ścisłych i innych dziedzin, które wymagają koncentracji i przetwarzania informacji sensorycznych.
W celu zbadania zaburzeń integracji sensorycznej używa się testów i wykonuje próby, żeby określić reakcje na stymulację sensoryczną. Bada się postawę, równowagę, koordynację i ruchy gałek ocznych. Wyniki badań, obserwacji oraz dane z wywiadu z rodzicami są starannie analizowane. Na tej podstawie określa się plan terapii z dzieckiem oraz ustala tak zwaną dietę sensoryczną, żeby pobudzić zmysły dziecka (przedsionkowe, dotykowe, proprioceptywne).
Terapia odbywa się w specjalnej sali, gdzie jest sprzęt, który wyzwala aktywność dziecka i motywuje go do podejmowania nowych wyzwań. Poprzez zaangażowanie dziecko podejmuje działania, które dostarczają doświadczeń zmysłowych, a dzięki temu układ nerwowy staje się bardziej dojrzały i efektywniej organizuje informacje sensoryczne.
Jak przebiega terapia integracji sensorycznej?
Terapia Integracji Sensorycznej to kompleksowy proces terapeutyczny, który pomaga w lepszym zrozumieniu, przetwarzaniu i regulacji bodźców sensorycznych oraz poprawia funkcjonowanie zmysłów. Proces terapeutyczny jest dostosowany do indywidualnych potrzeb każdej osoby, ale ogólny przebieg terapii SI może wyglądać następująco:
- ocena i diagnoza – pierwszym krokiem jest przeprowadzenie oceny sensorycznej, która pomaga w identyfikacji indywidualnych potrzeb i problemów sensorycznych pacjenta;
- opracowanie planu terapeutycznego – na podstawie oceny tworzymy spersonalizowany plan terapeutyczny, który uwzględnia cele terapeutyczne oraz techniki i działania dostosowane do potrzeb pacjenta;
- terapia sensoryczna – obejmuje różnorodne ćwiczenia i działania terapeutyczne, które pozwalają pacjentowi na eksplorację różnych bodźców sensorycznych; to może obejmować m.in. ćwiczenia równowagi, ćwiczenia dotykowe, czy też ćwiczenia z wykorzystaniem zabawek i sprzętu do terapii sensorycznej;
- integracja sensoryczna – kluczowym celem jest poprawa zdolności pacjenta do przetwarzania i integrowania różnych bodźców sensorycznych; pomagamy pacjentowi w rozwijaniu umiejętności koordynacji i adaptacji do różnych sytuacji sensorycznych.
- edukacja pacjenta i rodziny – w trakcie terapii SI pacjent i jego rodzina są edukowani na temat procesu integracji sensorycznej i technik, które można stosować w codziennym życiu, aby lepiej radzić sobie z bodźcami sensorycznymi;
- monitorowanie postępów.